Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Iris lutescens & Carum carvi

fotò
fotò
Palimpo

Iris lutescens

Iridaceae

Noms en français : Iris des garrigues, Iris jaunâtre.

Descripcioun :
La palimpo es un pichot Iris de garrigo mai pamens que pòu mounta mai aut dins l'estànci di colo. Ei majamen jauno mai pòu èstre viòuleto o mesclado. Se recounèis à si cambo courteto e si pichòti fueio.

Usanço :
La palimpo, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Caup d'alcalouïde dangeirous. P. Lieutaghi raporto que la racino vo li fueio d'Iris en decocioun servien pèr ajuda la deliéuranço encò li vaco, fedo e cabro.

Port : Erbo
Taio : 5 à 30 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 6 à 10 cm
Flourido : Printems

Sòu : Ca (si)
Autour basso e auto : 0 à 1400 m
Aparado : Vo
Mars à mai

Liò : Garrigo - Roucaio
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Iris lutescens Lam., 1789

fotò
fotò
Càrvi

Carum carvi

Apiaceae Umbelliferae

Àutri noum : Charui, Charièi, Charuei, Chervi, Cherui.

Noms en français : Carvi, Cumin des prés.

Descripcioun :
Lou càrvi (o charui e si varianto dins lis Aup) es uno fino Apiaceae que trachis dins li prado de mountagno. La cambo èi boutisso, la racino blanco en fusèu e óudouranto, e li fueio primo, dous à tres cop divisado e penado. Li fru de 3 à 4 mm sènton bon lou cumin.

Usanço :
Lou grun (fru) de càrvi èi couneigu pèr èstre un bon sabourun, s'emplego dins d'ùni relarg pèr douna de goust i tian, froumage e aigardènt... Li fueio soun manjadisso, en Savoio n'en fasien de soupo (siècle XIXen) ; au nostre se manjavo li racino. L'òli de grun de càrvi èi bono pèr tout ço que toco la digestioun, majamen contro li doulour de vèntre. Èi bon peréu contro lou tussi e pèr faire veni lou la dins li teté.

Port : Erbo
Taio : 30 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico

Gènre : Carum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae

Ordre : Apiales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : Vo
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Prado umido - Prado - Camin
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Carum carvi L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
C
CC
CC

Iris lutescens & Carum carvi

CC
R
CC
CC
CC
CC
C
C

Coumpara Palimpo emé uno autro planto

fotò

Coumpara Càrvi emé uno autro planto

fotò